De rioolwaterzuivering in Amersfoort zuivert het afvalwater voor Amersfoort, Leusden, Woudenberg, Bunschoten en Spakenburg; dat zijn ca. 300.000 mensen. Op deze zuivering, die sinds kort is omgebouwd tot energie- en grondstoffenfabriek, wordt uit afvalwater (poep en plas) fosfaat gewonnen. Vervolgens wordt daar ter plekke kunstmest van gemaakt voor de land- en tuinbouw, in totaal 900 ton per jaar. Dat zijn 50 vrachtwagens vol. Het is de eerste fabriek in Nederland die kunstmest produceert die direct kan worden toegepast in de land- en tuinbouw. Waterschap Vallei en Veluwe is eind 2016 de grootste producent van kunstmest gemaakt uit afvalwater die wordt gebruikt voor de groei van gewassen: 1,86 miljoen kilo per jaar.
In de nabije toekomst gaat het waterschap nog meer afvalstoffen uit water halen, zoals cellulose (grondstof voor de kartonindustrie) en alginaat (een bindmiddel voor de verfindustrie).
Naast grondstoffen wordt er ook 9500 MWh aan energie geproduceerd in de vorm van elektriciteit en warmte.
Met de opening van de Energie- en Grondstoffenfabriek Amersfoort is deze zuivering al voor 80% energieneutraal. Het Waterschap heeft zich als doel gesteld om in 2025 volledig energieneutraal te zijn, maar dit kan al in 2020 bereikt worden.
De energie-en grondstoffenfabriek in Amersfoort is mede mogelijk gemaakt door de Europese LIFE-subsidie, een subsidie voor de ontwikkeling en uitvoering van het Europese natuur- en milieubeleid. De Europese Unie wil graag dat deze innovatieve aanpak van een kunstmestfabriek in Amersfoort ook navolging krijgt in de rest van Europa.