Waterdoorlatende, waterpasserende en doorgroeibare verhardingsmaterialen en halfverhardingen hebben diverse voordelen: het regenwater kan in de bodem wegzakken, het grondwater aanvullen en het riool ontlasten.
Waterdoorlatende verhardingen bestaan uit poreus materiaal waar water doorheen kan zakken. Waterpasserende verhardingen worden gelegd met brede voegen die het water laten infiltreren. Doorgroeibare verhardingen zoals grasbetontegels en open bestratingspatronen geven ruimte aan begroeiing en laten het regenwater infiltreren. Halfverhardingen zoals houtspaanders, schelpen, grind of steenslag laten ook regenwater infiltreren maar zijn maar zeer beperkt belastbaar.
Kleine buien kunnen bij deze verhardingen zonder noemenswaardige belemmering direct in de bodem infiltreren. Grote buien moeten alsnog via riolering of het oppervlaktewater afgevoerd worden. Rooze et al., 2021
Voor extensief gebruikte wegen en parkeerplaatsen kunnen verhardingsmaterialen zoals poreuze klinkers en klinkers met open voegen worden toegepast. Grasbetonstenen en open bestratingspatronen zijn minder belastbaar en kunnen alleen voor extensief gebruikte parkeerplaatsen en opritten gebruikt worden. Grind en schelpen kunnen alleen voor voet- en extensief gebruikte fietspaden en op particulier terrein worden toegepast. Waterdoorlatende verhardingsmaterialen kunnen niet worden toegepast bij intensief gebruikte wegen en parkeerplaatsen vanwege het vervuilingsrisico en omdat deze materialen niet zo belastbaar zijn. Geiger et al., 2009
Een nadeel van waterpasserende en waterdoorlatende verharding is dat ze in de loop van de tijd dichtslibben. Zelfs met goed onderhoud is het niet mogelijk om de prestaties terug te brengen naar het initiële niveau. Veldkamp et al. 2020
Poreuze klinkers hebben een korrelstructuur met een groot percentage poriën waardoor ze water- en luchtdoorlatend zijn. Poreuze klinkers zijn voor voet- en fietspaden en rijwegen toepasbaar. Nadeel is dat de klinkers in de loop van de tijd dichtslibben en het infiltratie-effect verloren gaat.
Deze klinkers hebben noppen aan de zijkant zodat de klinkers altijd op afstand blijven liggen en een open voeg houden. Ook deze voegen kunnen in de loop van de tijd dichtslibben.
Ook gewone straatklinkers kunnen in een (half)open verband worden gelegd. De open gedeelten kunnen dan gevuld worden met aarde en gras, grind of schelpen. Met enige creativiteit zijn er velerlei patronen te bedenken en ook wat betreft het soort stenen is er ruime keuze. Het percentage openingen in de bestrating kan zelf worden bepaald door variatie van het patroon. Van belang zijn de kwaliteit van de ondergrond en de stabiliteit van het verband om verzakking te voorkomen. Deze verharding is niet bestand tegen zware belastingen.
Grasbetonstenen zijn stenen die een grote open ruimte tussen de stenen creëren. Minder intensief gebruikte parkeerplaatsen, wegen en garageopritten kunnen ermee verhard worden. Bij intensief gebruikte parkeerplaatsen ontwikkelt zich het gras onvoldoende.
Op een doorlatende ondergrond kan grind of steenslag met een gelijkmatige gemiddelde korreldiameter worden toegepast. Bij een minder-draagkrachtige ondergrond is door verzakking periodieke opvulling nodig. Grind en steenslag kunnen gebruikt worden voor voetpaden en minder intensief gebruikte fietspaden en parkeerplaatsen.
Schelpen en steenslag kunnen worden gebruikt als losliggende bovenlaag of worden ingestrooid in zand of klei. Bij minder draagkrachtige onderlagen is dit type verharding evenals grind of steenslag onderhoudsgevoelig. Om de toplaag stabieler en vormvast te maken en bij toepassing op minder draagkrachtige ondergrond kunnen stabilisatiematten toegepast worden.
Dit soort verharding kan bijvoorbeeld worden toegepast bij voetpaden, speelplaatsen, brandweerwegen, in middenbermen, voor de beluchting rond bomen, als opsluiting voor bestrating, in bermen en in privétuinen.
Het oppervlak bestaat uit een mengsel van humus en steenslag of grind in een stabilisatiemat. Op het oppervlak wordt gras ingezaaid waarna het wordt verdicht.
Houtspaanders en dennenschors
Dit zijn natuurproducten die beide water- en luchtdoorlatend zijn. Ze kunnen goed worden gebruikt voor het aanleggen van speelplaatsen en tuinpaden. Houtspaanders en dennenschors verhinderen de groei van vegetatie en kunnen daarom tevens worden gebruikt als alternatieve onkruidbestrijding. Als oppervlakteverharding moeten houtspaanders en dennenschors na enkele jaren aangevuld worden met nieuw materiaal.
