Jenfelder Au, Hamburg

Jenfelder Au © atelier GROENBLAUW, Amar Sjauw En Wa

Het project Jenfelder Au is door het gebruik van het openbaar groen voor regenwaterretentie en door het geavanceerde afvalwaterconcept een goed voorbeeld van wat groenblauwe structuren kunnen betekenen voor een klimaatactieve stad.

In Hamburg Wandsbek wordt een voormalig kazerneterrein van 35 ha geherstructureerd en omgetoverd tot een moderne klimaatneutrale wijk met ca. 770 woningen. Naast de nieuwbouwwoningen worden woningen gerealiseerd in enkele van de oude kazerneblokken. De nieuwbouwhuizen worden conform de laag-energiestandaard of conform de passiefhuisstandaard gebouwd (max. 50-15kWh/m3 verbruik). Hier wordt het concept uit Sneek op grotere schaal en in combinatie met groenblauwe structuren toegepast. Het zwartwater, grijswater en regenwater worden gescheiden verwerkt. Zo kan iedere fractie optimaal verwerkt en voor de wijk ingezet worden; dit bespaart energie. Om een hooggeconcentreerde aanvoer van biomassa (zwartwater) te bereiken worden in de wijk vacuümtoiletten toegepast. Deze gebruiken maar een zesde (1-2 liter) van de hoeveelheid spoelwater van reguliere toiletten (6-9 liter). In een in de wijk gesitueerde anaerobe behandelingsinstallatie van het geconcentreerde zwartwater wordt biogas geproduceerd. Met dit biogas wordt in een warmtekrachtkoppelingsinstallatie elektrische en warmte-energie voor de wijk geproduceerd.  Dit levert 40 tot 50 procent van de elektrische en warmte-energie voor de wijk.

Schema van het water en energie systeem - Bron: atelier GROENBLAUW

Het grijswater van de douche en de wasmachine is minder vervuild maar heeft een veel groter volume. Door het gescheiden te behandelen is het zuiveren eenvoudiger en kost het minder energie. Na zuivering wordt het grijswater aan het wijkwatersysteem toegevoegd. In regio’s met waterschaarste zou het gebruikt kunnen worden voor toiletspoeling of tuindersbedrijven.

Het regenwater wordt gebufferd in een retentievijver die onderdeel is van het wijkwatersysteem. Hier kan het water infiltreren en verdampen. Daarnaast maakt de vijver onderdeel uit van de groenstructuur van de wijk.

Er is veel aandacht besteed aan het veilig inrichten van het vacuümsysteem dat met onderdruk werkt. Zo zijn er om grotere bedrijfszekerheid te bieden, twee onderdruktanks met ieder drie pompen geïnstalleerd en kleppen ter compartimentering op verschillende plaatsen in het gebied aangebracht om bij storingen het gebied met uitval zo klein mogelijk te houden.